Teshis

Bir Hepatosellüler karsinom (HCC) süphesi mevcutsa, hekim gerekli arastirmalar için yol gösterecektir. Hekim sizin yardimlarinizla, gerçekten bir tümör var olup olmadigini ve varsa, hangi tümör cinsi ve hastaligin ne kadar ilerledigini belirleyebilir.

Bir Hepatosellüler karsinomun kanitlanmasiyla ilgili önemli arastirma adimlari :

• Tibbi geçmis ve muayene
• Karacigerin Ultrasonografik muayenesi
• Kan tahlilleri

Karacigerde bir tümör tespit edilirse, tümörün türünü ve yayilimini belirlemek üzere baska arastirmalar da yapilir. Diger arastirma metotlari sunlardir:

• Bilgisayarli tomografi (CT)
• Tümörden doku alinmasi (Biyopsi)
• Doku örneginin histolojik arastirmasi
• Manyetik Rezonans Tomografisi : MRT, NMR)

Her HCC hastasinda yemek borusu ve midenin endoskopisi (Öz afago gastroduodenoskopi) çekilmelidir. Ayrica ara sira bir bagirsak filmi (Kolonoskopi) çektirmek de gereklidir.  

Ancak tüm arastirma sonuçlari mevcut oldugunda, gerekli tedavi adimlari belirlenebilecektir.


Tibbi geçmis ve bedeni muayene  
Hekim önce hastanin güncel sikayetlerini, bunlarin ön hikayesini ve muhtemel risk faktörlerini (tibbi geçmis) kaydeder. Ardindan hastayi dikkatlice muayene eder. Bu sayede simdiden hastaligin türü hakkinda önemli ipuçlari elde eder.   

Ultrasonografik muayene (Sonografi)
Karin bölgesinin ultrasonografik muayenesiyle Doktor, karacigerde bir tümör olup olmadigini, varsa, tümörün hangi organ dahilinde bulundugunu anlar. Bir çok olayda birkaç milimetre büyüklükte karaciger tümörleri ortaya çikar. Özel Ultrasonografik muayene sekilleri (örnegin renk kodlamali düpleks sonografi veya kontrast maddesi güçlendirilmis sonografiler) münferit olaylarda ek bilgiler verebilmektedir. Ultrasonografik muayene agrisizdir. Hastalari zararli isinlara maruz birakmadigindan istenildigi kadar çok uygulanabilir. Düzenli Ultrasonografik muayene (6 ayda bir) risk altindaki kisilerde Hepatosellüler Karsinomun erken teshisini mümkün kilar.      


Resim 3: Hepatosellüler Karsinomlara ait sonografik resimler

Steinberg & Scherübl, Hasta brosürleri Falkfoundation 2008 uyarlamasi

Kan tahlilleri
Kan tahlilleri böbrek, karaciger, kalp ve akciger gibi bazi organlarin fonksiyonlari hakkinda bilgi vermektedir. Bir Hepatosellüler karsinom süphesinde kanda muhtemel bir Hepatit-Enfeksiyonu ve bilinen tümör markerler arastirilir. Tümer markerler çogunlukla tümör hücreleri tarafindan olusturulan maddelerdir. Hepatosellüler karsinomlar sikça kanda tespit edilebilen alpha 1-Fetoprotein (AFP) tümör markerini üretirler.    

Ancak erken evredeki Hepatosellüler karsinomlu birçok hastada Tümör markerler (henüz) mevcut degildir. Öte yandan yüksek AFP-Seviyesi tümör olmayan hastalarda da görünebilmektedir. Özellikle karaciger sirozu, kronik Hepatit veya gebelikte ara sira yüksek AFP seviyesi olabilmektedir. Tümör markerler özellikle tedavi altinda veya sonradan hastaligin gidisatinda tümörün gelismesiyle ilgili degerlendirmede
devreye sokulmaktadir. Hepatosellüler karsinomun erken teshisinde karacigerin düzenli ultrason kontrolleri belirleyici rol oynamaktadir. Buna karsilik, risk guruplarindaki HCC nin erken teshisinde, AFP nin saptanmasinin belirleyici bir önemi de yoktur.    

Bilgisayarli tomografi (CT) ve Manyetik Rezonans Tomografisi (MRT, NMR)  
Bilgisayarli Tomografi veya gerekirse Manyetik Rezonans, ultrasonografik kontrol bir karaciger tümörü (‘’karacigerde kitle’’) saptadigi takdirde devreye girerler.
Hekim her iki yöntemin yardimiyla tümörün bulundugu yer ve yayilmasi ile komsu doku ve damar yapilarina iliskisi hakkinda malumat sahibi olur. Bu bilgiler isiginda, tümörün operasyonla alinip alinamayacagina, alinabiliyorsa, operasyonun hangi kapsamda olacagina karar verilir.

Sonografiyle birlikte bu iki metot, iyi ve kötü huylu karaciger tümörlerinin ayriminda yüksek bir isabet güvenligine imkan saglamaktadir. Bilgisayar tomografisi (CT) vücudun tabaka tabaka röntgeninin çekilebildigi özel bir röntgen metodudur. Bu yapilirken organlar enine kesitte gösterilmektedir. Hepatosellüler karsinomun
muhtemelen baska organlara dagilmasini arastirmak üzere karin ve gögüs alaninin bilgisayarli tomografisi çekilir.        
 
Manyetik Rezonans da organlarin tabaka tabaka gösterilmesini mümkün kilar. Bu yöntemde manyetik alanlar kullanilir, röntgen isinlari devreye sokulmaz.

Tedaviyi yapan hekim, münferit durumda bilgisayar tomografisi mi, yoksa Manyetik Rezonans mi kullanilacagina karar verir. Her iki yöntemde de kontrolden evvel hastanin damarindan, tümörü bilgisayar tomografisi veya Manyetik Rezonans da daha iyi görünür yapan bir kontras maddesi verilir. Arastirmalar agriya yol açmazlar.

Resim 4 ve 5: HCC lerin CT- ve MRT-Resimleri.
Hepatosellüler karsinom her defasinda sari oklarla isaretlenmistir

Steinberg & Scherübl , Hasta Broşürleri Falkfoundation 2008 uyarlaması

Doku alimi (Biyopsi)
Hepatosellüler karsinomda net bir teshis güvenligi, genelde tümör dokusunun mikroskop altinda hassas doku arastirmasiyla mümkün olur. Hekim bir tedaviye baslamadan önce genelde tümörden bir doku örnegi alir (Biyopsi). Bu bir ponksiyon yardimiyla yapilir. Bu sirada ultrason veya bilgisayarli tomografi kontrolü altinda süpheli alandan ince bir igneyle doku alinir ve sonra da arastirilir. Ponksiyon disardan dogru karin duvarinin içinden hastanin aci hissetmeyecegi sekilde lokal anesteziyle yapilir.

Alinan doku örnegi patalog tarafindan histolojik olarak incelenir. Doku örnegi yardimiyla bir taraftan iyi ve kötü huylu degisiklikler, diger taraftan da Hepatosellüler karsinom ve karacigere ait metastaslar (baska tümörlerin) birbirlerinden ayirt edilir.

Sonografi, bilgisayar tomografisi ve tümör marker belirlemeyle (AFP) net olarak bir teshis konduysa ve de tümör operasyonla alinabiliyorsa, ponksiyon gereksizdir.       
    

Yemek borusu (röntgen), mide  (Özafago Gastrokopi) ile bagirsagin (Kolonoskopi)  endoskopisi
Bir karaciger tümöründe söz konusu olanin ‘’ikincil’’ bir tümör, yani kaynak tümörün
Karaciger disinda yerlesmesi (Metastas), süphesi mevcutsa, bir mide ve bagirsak görüntülemesi uygulanir. Mide ve bagirsak kanseri metastaslarin özellikle çok sik olarak karacigere yerlesmesine meyillidir. Her yeni tespit edilen Hepatosellüler karsinomda mide ve yemek borusunun görüntülenmesi, yemek borusu veya midenin muhtemel ‘’varislerinin’’, bunlar kanamaya baslamadan tespit edilebilmesi için, özellikle tavsiye edilmelidir.

Abb. 6:
Özofagus gastroduodonoskopi (=Yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağı endoskopisi): Resmin sol tarafında yemek borusuna ait bir çok varis gösterilmiştir.  

Steinberg & Scherübl , Hasta Broşürleri Falkfoundation 2008 uyarlaması

Mide veya bagirsak görüntüleme sirasinda hekim bir hortumu, bilinen adiyla endoskopu, hastanin mide veya bagirsagina ilerletir. Endoskop egilebilen, yaklasik parmak kalinliginda, bir isik kaynagi ve küçük bir video kamera ile teçhiz edilmis bir cihazdir. Hekim böylece organlarin içini izleyebilir ve göze çarpan degisiklikler olmasi halinde, bir doku örnegi alabilir. Ardindan doku örneginde mikroskop altinda kanser hücreleri arastirilir. Mide veya bagirsak görüntülenmesi günümüzde hastanin tetkik esnasinda uyudugu, kisa narkoz altinda uygulanmaktadir.

Uzmanlik danismanligi:

Prof. Dr. med. Hans Scherübl
Vivantes Klinikum Am Urban
Gastroententoroloji ve Gastrointestinal Onkoloji´nin Müdahaleli Hepatopankreatobilier Tibbî Kliniginin Charité Merkezinin
Akademik Ögretim Hastanesi

Dieffenbachstraße 1
10967 Berlin
Tel: + 49 30 130 225201
Fax: + 49 30 130 225205
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
vivantes.de/kau/gastro/